Awaria systemu wtrysku – jak rozpoznać i czy można dalej jechać?

Zapalenie się kontrolki „check engine” nie zawsze oznacza poważne usterki i konieczność zatrzymania pojazdu. Jeśli jednak jej przyczyną jest awaria systemu wtrysku, a dodatkowo zaobserwujesz również inne objawy uszkodzonych lub zużytych wtryskiwaczy, sprawa może być poważna. Dalsza jazda może powodować bowiem kolejne zniszczenia w układzie, co może doprowadzić do unieruchomienia silnika, a także bardzo wysokich kosztów naprawy.

• ZAMÓW REGENERACJĘ

Układ wtryskowy – czym jest i jak działa?

Układ wtryskowy, czyli inaczej układ zasilania silnika spalinowego, w samochodach diesla odpowiada za dostarczanie paliwa do komory silnika oraz odpowiednie jego dawkowanie. To kluczowe elementy odpowiedzialne za pracę silnika.

Historycznie układy wtryskowe działały na zasadzie mechanicznej, hydraulicznej oraz elektromechanicznej. Obecnie wykorzystuje się wtryskiwacze elektroniczne, dzięki czemu dawkowanie paliwa do komory spalania jest dużo bardziej efektywne, precyzyjne i kontrolowane. Dokładnie określone momenty otwarcia i zamknięcia wtrysków, jak i możliwości błyskawicznego wtryskiwania paliwa pod wysokim ciśnieniem, definiują większe możliwości sprawnego działania współczesnych silników.

Ilość dawkowanego paliwa dobierana jest na bieżąco, w zależności od obciążenia silnika. Do jej dobierania dedykowana jest sonda lambda oraz specjalny przepływomierz. Oprócz większej kontroli nad dawkami paliwa, zapewnia to również bardziej efektywne spalanie, osiąganie lepszych wyników i większej mocy, a także mniejszą ilość szkodliwych substancji przedostających się do atmosfery.

Czy jednak rozwój technologii układu wtryskiwania przyczynił się do zmniejszenia awaryjności? Niestety, układ wtryskiwania do dziś często powoduje problemy. Wtryskiwacze pracują pod bardzo wysokim ciśnieniem i z dużą częstotliwością. Można jednak działać profilaktycznie – niezaprzeczalnie stosowanie dobrej jakości oleju napędowego opóźni proces zużycia wtrysków.

Objawy awarii systemu wtrysku – na co powinieneś zwrócić uwagę?

Wtryskiwacze mogą być uszkodzone na dwa sposoby. Albo dostarczają nieprawidłowe, zbyt duże lub zbyt małe dawki paliwa do komory silnika, albo też nie trzymają ciśnienia (tzw. „lanie na przelew”).

Zapalenie kontrolki „check engine” często bywa pierwszym symptomem problemów z układem wtryskiwania. Komputer pokładowy daje w ten sposób znać, że przez dłuższy czas dawkowanie paliwa nie było prawidłowe. Jednak niekoniecznie musi to oznaczać awarię systemu wtrysku – często bowiem może oznaczać np. usterkę sondy lambda lub przepływomierza.

Objawami nieprawidłowej pracy systemu wtrysku będzie również spadek mocy silnika, który nie generuje wystarczającej mocy przez niepoprawne aplikacje zadanych dawek paliwa. Początkowo spadek mocy będzie nieznaczny i może nie zostać zauważony, jednak z pewnością po czasie problem zacznie narastać.

Wraz z dalszym użytkowaniem pojazdu z niesprawnym układem wtryskiwania, pojawią się kolejne objawy, które już z pewnością zostaną zauważone, i których absolutnie nie powinno się zbagatelizować.

Zbyt duże dawki paliwa do komory silnika spowodują m.in.:

• dymieniem z wydechu na czarno
• zwiększonym spalaniem paliwa
• charakterystycznym „stukaniem” wtryskiwaczy

Zbyt małe dawki paliwa mogą z kolei spowodować m.in.:

• szarpanie silnika podczas jazdy

Innymi objawami niesprawnego układu wtryskiwania będą również m.in.:

• chwilowa utrata mocy
• utrudnione odpalanie silnika
• nagłe przerywanie silnika
• przygasanie na biegu jałowym

Powyższe objawy wyraźnie wskazywać będą na problemy z systemem wtryskiwania. Aby usterka nie pogłębiała się (co wygeneruje znacznie wyższe koszty naprawy), warto od razu udać się na diagnostykę do warsztatu.

Czy można jechać z awarią systemu wtrysku?

Awaria systemu wtryskiwania może doprowadzić do zbyt dużych lub zbyt małych dawek paliwa podawanych do silnika. W każdym przypadku, konsekwencje dla układu oraz samego silnika będą poważne, zwłaszcza w przypadku dalszego eksploatowania pojazdu.

W przypadku zbyt małych dawek, może dojść do wypalenia gniazd zaworowych, a także przegrzania silnika. Zbyt duże dawki paliwa mogą spowodować wypalenie tłoków oraz zapchanie filtra DPF i katalizatora. W przypadku nie utrzymywania ciśnienia, czyli. tzw. laniu na przelew, mogą pojawić się problemy z odpalaniem silnika, a także szarpanie i gaśnięcie silnika.

Dalsza jazda z awarią systemu wtrysku może zatem doprowadzić do tego, że zamiast wymiany czujnika czy części sterującej, będzie konieczny nawet remont jednostki napędowej.

Co zrobić, gdy system wtryskiwaczy ulegnie awarii?

Pierwsze symptomy niewłaściwej pracy układu wtryskiwaczy nie powinny być bagatelizowane, a im szybsze działanie, tym większa szansa na relatywnie tanią naprawę i niedopuszczenie do poważnych zniszczeń.

Jak wspomniano powyżej, pierwszymi objawami problemów z systemem wtryskiwania będzie zapalona kontrolka „check engine”, a także odczuwalny, choć niewielki spadek mocy i podwyższone spalanie paliwa. Jeśli zauważysz te objawy podczas jazdy, nie jest konieczne awaryjne zatrzymanie pojazdu, ponieważ nie stanowi to bezpośredniego niebezpieczeństwa. Możesz jechać dalej, jednak zachowując ostrożność i nie przeciążając silnika.

Do zapalenia kontrolki „check engine” może dojść również w wyniku wewnętrznego błęda sterownika i błędnej interpretacji informacji. Możesz zatem spróbować „zresetować” system (zgasić i ponownie uruchomić silnik).

Pamiętaj jednak, aby jak najszybciej udać się do profesjonalnego serwisu, który zdiagnozuje problem i zajmie się jego wyeliminowaniem. W innym wypadku, im dłuższa eksploatacja samochodu, tym większe pogłębienie usterki, i tym gorsze konsekwencje – zarówno techniczne, jak i finansowe. Poważna i pogłębiona dłuższą jazdą awaria systemu wtryskiwania może bowiem unieruchomić silnik.

Jeśli jednak zaobserwujesz pogłębione objawy niewłaściwej pracy wtryskiwaczy, a co za tym idzie, silnika, najbezpieczniej będzie zatrzymać pojazd i wezwać lawetę.